ACHTERGROND
Het afgelopen jaar onderschepte het HARC-team ruim 40.000 kilo cocaïne. Opnieuw een stijging ten opzichte van het jaar ervoor. Ook de media bericht steeds vaker over drugssmokkel. Wat zegt dit over de werkelijke omvang van het probleem? Criminoloog Robby Roks, Erasmus Universiteit Rotterdam, legt uit.
Robby Roks
kip of ei
De afgelopen jaren is er steeds meer cocaïne onderschept. Van globaal 13.000 kilo in 2016 tot 40.000 kilo in 2020. Wat leert ons dat? Worden er steeds meer drugs gesmokkeld - en dus ook meer onderschept? Of is de opsporing beter georganiseerd. Beschikt het HARC over steeds betere informatie en wordt er daarom meer gepakt?
dalende inkoopprijs
Volgens Roks ligt de waarheid een beetje in het midden, al ontbreekt daarvoor hard bewijs (cijfers). Er zijn wel wat indirecte aanwijzingen. Zo is in de tussenhandel de kiloprijs gedaald van € 35.000 naar € 25.000,- Dit suggereert dat er grotere hoeveelheden beschikbaar zijn voor de handel en dus ook ingevoerd worden.
Vertrouwen is een goede voedingsbodem voor de verdere uitbouw van een drugslijn
Er worden ook steeds grotere partijen onderschept, zoals een vangst van 2020 kilo met een straatwaarde van € 151 miljoen. Smokkelaars hebben kennelijk vertrouwen in hun drugslijn. En vertrouwen is een goede voedingsbodem voor de verdere uitbouw.
rol havenmedewerker
Ondertussen zijn ook de haventerreinen beter beveiligd en heeft opsporing hoge prioriteit en kwaliteit. Volgens Roks heeft dat echter een onbedoeld bij-effect: drugscriminelen worden steeds afhankelijker van de hulp van insiders. 'Gekochte' havenmedewerkers spelen dan ook een centrale rol in de smokkel.
Bedrijven houden de risico's die medewerkers lopen steeds scherper in de gaten.
reden tot zorg
Niet een nieuwe, maar wel een zeer zorgelijke situatie, stelt Roks. We hebben te maken met zeer gemotiveerde en bovendien gewelddadige criminelen met een lange adem. Ze betalen mensen absurde bedragen en daartegen is het moeilijk vechten. Gelukkig is het bewustzijn over integriteit in de haven de afgelopen periode gegroeid. Bedrijven houden bijvoorbeeld de risico's die medewerkers lopen steeds scherper in de gaten en handelen daar ook naar.
vervolgonderzoek
Roks kan zich voorstellen dat de impact van een corrupte collega, de kennismaking met een ronselaar of het gerucht over een bedreiging, groot is. Om de integriteit in de haven verder te stimuleren is het zinvol om nader onderzoek te doen naar die ervaringen en naar de ontwikkeling in de manieren van benadering.